بررسی علایم بالینی و آزمایشگاهی و عوارض دارویی بیماران مبتلا به سل

سابقه و هدف: با توجه به گسترش روز افزون بیماری سل و میزان مرگ و میر ناشی از آن و عوارض ناشی از داروهای مورد استفاده در درمان سل جهت بررسی علایم بالینی، یافته های آزمایشگاهی و عوارض دارویی، این بررسی در مراجعه کنندگان مبتلا به سل بیمارستان لقمان حکیم تهران طی سال 75-1372 انجام گرفت. مواد و روش ها: این پژوهش به روش توصیفی بر روی بیمارانی که با تشخیص سل بستری شده بودند صورت پذیرفت. از کلیه بیماران شرح حال گرفته شد، علایم بالینی ثبت گردید و آزمایش های فسفاتاز قلیایی SGOT و SGPT و Billirubin و CBC و CRP و PPD و ESR و PT و اسید اوریک به عمل آمد. پس از شروع درمان، آزمایش های SGPT و SGOT و PT و بیلی روبین، فسفاتاز قلیایی و اسید اوریک هر هفته تا پایان ماه اول درمان و سپس هر ماه تا پایان درمان انجام می گرفت و عوارض دارویی با آمار McNemar's ارزیابی شد. یافته ها: از 190 بیمار مورد بررسی، 51% مرد و 49% زن بودند. کمترین میزان سل در گروه سنی کمتر از 5 سال و بیشترین میزان سل در گروه سنی بالای 66 سال بود. از 190 بیمار مبتلا به سل، 56.3% سل ریوی و 43.7% سل خارج ریوی داشتند. مهم ترین علایم بالینی سل ریوی، تب (82%)، سرفه و خلط (62.5%)، تعریق شبانه (20%)، تنگی نفس (16%) و خلط خونی (11.2%) بود. از 190 بیمار، 44.2% اسمیر یا کشت مثبت خلط، 32.1% بیوپسی مثبت و 33.6% تشخیص براساس یافته های بالینی و Xray و آزمایش های گوناگون بود. نود درصد بیماران، CBC نرمال، 94 درصد CRP مثبت، 69 درصد ESR بالا، 17 درصد PPD منفی، 25.8% افزایش SGPT و SGOT متعاقب درمان، 18.4% افزایش فسفاتاز قلیایی و 8.4% افزایش بیلی روبین پس از شروع درمان داشتند و در 7.6% اختلال PT پس از شروع درمان ایجاد شد. نتیجه گیری و توصیه ها: با توجه به افزایش آنزیم های کبدی و احتمال مسمومیت کبدی متعاقب درمان سل، به خصوص در بیماران با سن بالا، درمان با مقدار مناسب دارویی و توجه به عوارض کبدی دارو باید انجام گیرد.